Η διαδικασία του δειγματισμού είναι από μόνη της μία ξεχωριστή επιστήμη. Ο σκοπός είναι από μία μεγάλη ποσότητα υλικού, να φτάσουμε σε λίγα γραμμάρια αντιπροσωπευτικού δείγματος το οποίο θα οδηγηθεί στο χημείο μας για ανάλυση.
Εάν το δείγμα δεν είναι αντιπροσωπευτικό και δεν έχει την κατάλληλη ομοιογένεια τότε δεν υπάρχει λόγος να γίνει οποιαδήποτε ανάλυση καθώς το αποτέλεσμα θα είναι λανθασμένο. Η εταιρεία μας έχει προχωρήσει διαχρονικά σε σημαντικές επενδύσεις σε εξοπλισμό ώστε να έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει ομοιογενή δείγματα με κοκκοποιητές, μίξερ, διαχωριστήρες κ.α. τα οποία θα δίνουν την καλύτερη δυνατή ανάλυση.
Δειγματισμός Υγρών
Για τη λήψη αντιπροσωπευτικών δειγμάτων η σωστή ανάδευση σε ολόκληρη την ποσότητα των υγρών είναι κάτι που πρέπει να γίνεται σε κάθε περίπτωση. Αυτό που θα πρέπει να προσέξει κάποιος είναι το είδος της δεξαμενής καθώς και τον τρόπο που θα γίνει η ανάδευση. Ειδικά τα όξινα διαβρωτικά υγρά, όπως για παράδειγμα το υδροχλωρικό οξύ, είναι τόσο δυνατά που ακόμα και ανοξείδωτες κατασκευές δεν μπορούν να αντέξουν.
Τα αλκαλικά δείγματα δεν έχουν τις περισσότερες φορές τόσο μεγάλες ανάγκες, αλλά υπάρχουν κι εκεί αρκετοί περιορισμοί. Για παράδειγμα διαλύματα καυστικής δεν μπορούν να αναδευτούν σε αλουμινένιες δεξαμενές. Καλό είναι να επικοινωνήσετε με την εταιρεία μας για να σας δώσουμε σωστές κατευθύνσεις ως προς τον ορθό τρόπο συλλογής.
Συνήθως 100 με 500ml δείγματος είναι αρκετά για να πραγματοποιηθούν αρκετές και διαφορετικού τύπου αναλύσεις. Οι δειγματολήπτες πρέπει να είναι πάντα πλαστικοί ή γυάλινοι. Ο προσδιορισμός της ποσότητας μπορεί να είναι είτε σε λίτρα είτε σε κιλά. Συνήθως τα κιλά έχουν καλύτερη ακρίβεια από την ογκομέτρηση, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να γίνει καλή ζύγιση σε όλη την ποσότητα.
Το τελικό δείγμα που θα παραλάβει η εταιρεία μας θα πρέπει να είναι ένα καθαρό, διαυγές υγρό χωρίς στερεά. Οποιαδήποτε στερεά θα πρέπει να φιλτραριστούν πριν την ανάμιξη για να μην δώσουν λανθασμένα αποτελέσματα στη μέτρηση του όγκου ή/και του βάρους.
Δειγματισμός Πούδρας/Σκόνης
Υπάρχουν υλικά τα οποία περιέχουν μεταλλικά ψήγματα με βάση αλούμινα (οξείδιο του αλουμινίου), σίλικα, άνθρακα, καρβίδιο του πυριτίου(SiC), ζεόλιθο, πετρώματα και γενικά υλικά τα οποία μπορούν να κοκκοποιηθούν / σπαστούν σε μορφή σκόνης / πούδρας. Για το σωστό προσδιορισμό του ποσοστού των μετάλλων, ολόκληρη η ποσότητα πρέπει να περάσει από μία διαδικασία δειγματισμού. Η διαδικασία αυτή είναι αρκετά δύσκολη και περίπλοκη και απαιτεί σωστό εξοπλισμό και μεγάλη προσοχή σε όλα τα στάδια. Είναι κατανοητό ότι όταν ένα δείγμα μερικών γραμμαρίων αντιπροσωπεύει ποσότητες που μπορούν να φτάσουν σε αρκετούς τόνους τότε τυχόν διαφορές μπορεί να έχουν τεράστια επίδραση στην οικονομική αξία του υλικού.
Η διαδικασία του δειγματισμού σε υλικά σε μορφή πούδρας / σκόνης γίνεται πάντα διαδικασία κοκκοποίησης (milling), ανάμιξης / ομογενοποίησης (mixing / homogenization) και διαχωρισμού (splitting). Το πρώτο στάδιο στον δειγματισμό είναι το σπάσιμο των υλικών σε πούδρα στην κατάλληλη κοκκομετρία “mesh” (=μονάδα μέτρησης μεγέθους). Το αποτέλεσμα της κοκκοποίησης εν συνεχεία το ανακατεύουμε ώστε να έχουμε καλή διασπορά και ομοιογένεια. Αφού χωρίσουμε το αρχικό δείγμα σε ίσα μικρότερα υποδείγματα και ελέγξουμε ότι είναι πραγματικά ομοιογενές τότε μπορούμε να πάμε το δείγμα μας στο χημείο για ανάλυση.
Το Ελάχιστο δείγμα που χρειάζεται το χημείο μας για ανάλυση είναι περίπου 50gr ενώ το ιδανικό είναι να έχουμε τουλάχιστον 100gr για περιπτώσεις που υπάρξει κάποιο λάθος και πρέπει να επαναληφθεί κάποια ανάλυση.
Άλατα / Κρύσταλλοι / Πάστες Μετάλλων
Τα άλατα, κρύσταλλοι ή πάστες μετάλλων είναι συνήθως σε μορφή σκόνης με ή χωρίς κάποια ποσότητα υγρασίας. Κάθε υλικό έχει μία συγκεκριμένη περιεκτικότητα σε βασικά ή/και πολύτιμα μέταλλα ανάλογα με την εφαρμογή τους. Εάν υπάρχει μόνο ένας τύπος υλικού, τότε το πιο πιθανό είναι ότι δεν χρειάζεται κάποια διαδικασία δειγματισμού καθώς όλο το υλικό έχει την ίδια σύνθεση.
Στην περίπτωση που υπάρχουν διαφορετικά είδη τότε θα πρέπει να επιλέξουμε τον καλύτερο και οικονομικότερο τρόπο δειγματισμού. Ανάλογα με το υλικό μπορούμε να επιλέξουμε να γίνει ανάλυση στην σκόνη αφού προηγηθεί η παραπάνω διαδικασία (κοκκοποίηση, ανάμιξη και διαχωρισμό) ή να λειωθούν όλα τα υλικά σε ένα μεταλλικό κράμα από όπου ο δειγματισμός είναι αρκετά πιο εύκολος.
Τα δείγματα μετάλλων προέρχονται από κράματα σε μορφή πλάκας (bar) / χελώνας (ingot). Αυτό που πρέπει να προσέξει κανείς είναι να υπάρξει σωστή ανάμιξη κατά την τήξη ώστε το κράμα να είναι ομοιογενές. Κάθε πλάκα / χελώνα θα πρέπει να έχει μία καλή και λεία επιφάνεια. Αυτό σημαίνει ότι έχει γίνει σωστή τήξη οπότε το κράμα θα είναι ομοιογενές. Εάν υπάρχουν διάφορα εξογκώματα ή τρύπες, βρωμιές ή άλλα υλικά τότε αυτά πρέπει πρώτα να καθαριστούν και μετά να γίνει η δειγματοληψία.
Εάν υπάρχει ένδειξη ότι υπάρχει ανομοιογένεια τότε θα πρέπει ολόκληρη η ποσότητα να λειώσει ξανά και να ληφθεί δείγμα εκ νέου. Ο πιο εύκολος δειγματισμός είναι με το τρύπημα της πλάκας με ένα τρυπάνι (drilling) από τουλάχιστον 8mm έως 10mm. Καλό είναι το τρύπημα να πάει όσο πιο βαθιά γίνεται και να γίνει σε διάφορα σημεία στο κράμα μας. Χρειαζόμαστε τουλάχιστον 2gr ανά δείγμα για να μπορούμε να κάνουμε ανάλυση.
